معرفی و آموزش انواع روش های احیای قلبی ریوی

تنها زمانی باید اقدام به انجام سی پی آر کرد که فرد دچار ایست قلبی شده باشد. ۴-۶ دقیقه بعد از ایست قلبی زمان دارید تا سی پی آر انجام بدهید. مراحل CPR شامل انجام ۳۰ ماساژ قلبی، بازکردن راه تنفسی، ۲ تنفس مصنوعی است. ۱۰۰-۱۲۰ ماساژ قلبی باید در یک دقیقه انجام شود.

حیاتی‌ترین اقدامی که پس از ایست قلبی باید صورت گیرد احیای قلبی ریوی یا سی پی آر (CPR) است. افراد به دلایل مختلفی از جمله بیماری‌های قلبی، بیماری‌های تنفسی، مسمومیت، غرق شدن، سرمازدگی و غیره ممکن است دچار ایست قلبی شوند. انجام سی پی آر در ۴-۶ دقیقه اول می‌تواند فرد را به زندگی بازگرداند. بنابراین بسیار مهم است که به عنوان عضو موثری از جامعه و خانواده خود، احیای قلبی را یاد بگیرید.

توجه کنید که احیای قلبی – تنفسی فقط در ۱۰ دقیقه اول می‌تواند فرد را نجات دهد و اگر فرد پس از این مدت سی پی آر شود ممکن است قلب فرد احیا شود، اما مغز احتمالا آسیب دیده است و بیمار مرگ مغزی خواهد شد. پس همیشه نباید به انتظار نیروهای امداد و نجات ماند. لازم است که هر فرد احیای قلبی ریوی را بلد باشد.

تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا با احیای قلبی ریوی آشنا شوید و در صورت لزوم بتوانید از آن استفاده کنید.

احیای قلبی ریوی چیست؟

احیای قلبی ریوی یا CPR مجموعه اقداماتی است برای نجات دادن فردی که دچار ایست قلبی شده‌است انجام می‌شود. با انجام این کار، جریان خون و اکسیژن به اندام‌های حیاتی بدن مانند مغز حفظ می‌شود. انجام سی پی آر در زمان مناسب می‌تواند زندگی را به فردی که دچار مرگ حتمی شده برگرداند. بنابراین آموزش سی پی آر پایه برای همه می‌تواند بسیار مهم و حیاتی باشد. به یاد داشته باشید که سی پی آر فقط و فقط باید برای کسی انجام شود که دچار ایست قلبی شده است یعنی فردی که ضربان ندارد.

چرا احیای قلبی ریوی مهم است؟

زمانی که قلب می‌ایستد، خون‌رسانی به مغز و سایر اندام‌های حیاتی متوقف می‌شود. انجام احیای قلبی و ریوی و تنفسی به صورت صحیح و در زمان مناسب می‌تواند از مرگ مغزی و مرگ بیمار جلوگیری کند.

چه زمانی باید احیای قلبی ریوی را انجام داد؟

مهمتربن نکته در مورد انجام سی پی آر این است که این اقدام تنها باید در موارد ایست قلبی انجام شود. اگر قلب می‌زند نباید سی پی آر انجام شود. شايع‌ترين علل ايست قلبی و ريوی عبارت است از:

• بیماری های قلبی
• نارسایی قلبی
• سکته قلبی
• تصادفات
• خفگی در آب
• خفگی در اثر گاز و آتش سوزی
• برق گرفتگی
• سوختگی
• مسمومیت با دارو و مواد مخدر
• و غیره.

پس از اینکه متوجه شدید فردی در اثر موارد بالا دچار ایست قلبی شده فورا با اورژانس تماس بگیرید و بدون اتلاف وقت سی پی آر را شروع کنید.

مراحل احیای قلبی ریوی چیست؟

به صورت کلی احیای قلبی ریوی از سه مرحله C ، A، B تشکیل شده است. به این ترتیب که ابتدا باید مرحله C یا ماساژ قلبی (Circulation) انجام شود؛ سپس A یا بازکردن راه هوایی (Air way) و در آخر B یا دادن تنفس مصنوعی (Breathing). هر سیکل کامل سی پی آر از این سه مرحله اساسی تشکیل شده است اما افرادی که آموزش ندیده‌اند و نمی‌توانند تنفس مصنوعی انجام دهند می‌توانند به انجام ۱۰۰-۱۲۰ ماساژ قلبی در هر دقیقه اکتفا کنند تا تیم امداد و نجات برسد.

 C ماساژ قلبی Circulation

ماساژ قلبی یا Circulation پمپاژ مصنوعی قلب است و در سی پی آر مهمترین اقدام امدادگر محسوب می‌شود. هر احیای قلبی ریوی با ماساژ قلبی شروع می‌شود و بیمار باید در هر دقیقه حدود ۱۰۰ الی ۱۲۰ ماساژ دریافت کند تا خون به اندام‌های حیاتی پمپاژ شود. دقت کنید که باید به قفسه سینه بیمار فرصت دهید بعد از هر فشار به حالت اولیه برگردد تا خون بتواند به درون حفره‌های قلب بازگردد و در ضربه بعد به صورت مصنوعی توسط دست شما پمپاژ شود. پس از هر ۳۰ ماساژ قلبی، دو تنفس مصنوعی مورد نیاز است.

ماساژ قلبی چیست؟

برای انجام ماساژ قلبی کافیست پاشنه یک دست درست در وسط قفسه سینه و بین سر سینه‌ها قرار گیرد و دست دوم روی دست اول قرار گیرد تا فرد بتواند با حداکثر قدرت و توانایی خود به قفسه سینه فشار آورد. توجه داشته باشید که آرنج‌های شما باید حین ماساژ کاملا صاف باشند و انگشتان دست با بدن بیمار تماس نداشته باشد. در انجام هر ماساژ دست شما باید پنج سانتی‌متر پایین برود. در این حین ممکن است دنده‌های بیمار نیز بشکند اما انجام سی پی آر به قدری حیاتی است که حتی با شنیدن صدای شکستن دنده نباید آن را متوقف کرد.

A بازکردن راه هوایی Air way

برای اینکه بیمار بتواند اکسیژن دریافت کند ابتدا باید راه تنفس او باز شود. برای باز کردن راه تنفس بیمار کافیست پیشانی را به سمت پایین فشار دهید و چانه را بالا بیاورید.

B دادن تنفس مصنوعی Breathing

راه‌های مختلفی برای تنفس مصنوعی وجود دارد که تنفس دهان به دهان سنتی‌ترین روش به شمار می‌رود. در این روش امدادگر بینی بیمار را می‌گیرد تا راه خروج هوا بسته شود سپس بعد از یک دم عمیق دهانش را روی دهان بیمار می‌گذارد و هوا را به درون ریه بیمار می‌دمد. باید دقت شود که با انجام تنفس دهان به دهان آیا موقعیت قفسه سینه تغییر می‌کند؟ اگر قفسه سینه بالا بیاید نشان می‌دهد راه تنفس بیمار باز بوده است، اما اگر تغییر نکرد شما در مرحله A یا باز کردن راه هوایی موفق نبوده‌اید و باید مجدد آن را انجام دهید و سراغ تنفس مصنوعی دوم بروید.

تنفس مصنوعی برای افرادی که دچار ایست قلبی با خفگی شده‌اند و سطح اکسیژن در خونشان پایین آمده بسیار مهم است. در افرادی که دچار ایست قلبی با مکانیزم آسفیکسیال (خفگی) نشده‌اند ماساژ قلبی از اهمیت بیشتری برخوردار است و تنفس مصنوعی نباید در ماساژ قلبی تاخیر ایجاد کند یا تعداد آن را از صد تا در دقیقه کاهش دهد. بعد از هر ۳۰ ماساژ قلبی باید ۲ تنفس مصنوعی داده شود.

انواع احیای قلبی ریوی

دو روش برای احیای قلبی و ریوی و تنفسی وجود دارد که عبارت است از:

• احیای قلبی ریوی پایه (BLS): سی پی آر پایه به منظور بازکردن راه هوایی و اکسیژن‌رسانی به اعضای حیاتی بدن و برقراری گردش خون درسطح اولیه صورت می‌گیرد.

احیای پایه بخشی از اقدامات احیای پیشرفته است که اصلی‌ترین موارد آن عبارت است از:

1. ارزيابی موقعیت و ايمنی محل
2. بررسی وضعيت هوشياری و پاسخ‌دهی بيمار
3. تشخيص ايست قلبی
4. اطلاع رسانی سريع به سيستم اورژانس و درخواست کمک
5. بررسی وضعيت تنفس و نبض بيمار به طور همزمان در طی ۱۰ ثانيه
6. انجام اقدامات احیای قلبی ریوی: سيکل‌های ۳۰ ماساژ و ۲ تنفس

• احیای قلبی ریوی پیشرفته (ALS): احیای قلبی و ریوی و تنفسی پیشرفته اقداماتی است که برای جلوگیری از ایست قلبی، درمان آن و مراقبت‌های بعد از برقراری خودبه‌خودی جریان خون انجام می‌شود و شامل سه بخش عمده کنترل و مدیریت راه هوایی، مدیریت درمان، ایست قلبی و درمان دارویی است.

• آموزش احیای قلبی

  احیای قلبی ریوی برای افرادی که آموزش عملی دیده‌اند با افرادی که آموزش ندیده‌اند و به صورت تئوریک مراحل احیای قلبی را می‌دانند متفاوت است. دقت داشته باشید تنها در صورتی باید سی پی آر را انجام بدهید که آموزش دیده باشید. اگر نمی‌دانید چطور احیای قلبی ریوی را به درستی انجام بدهید، کار را به کسی بسپارید که آموزش دیده است.

  مراحل انجام احیای قلبی ریوی برای افراد آموزش ندیده

  اگر برای انجام سی پی آر آموزش ندیده‌اید اما در موقعیتی قرار دارید که شخصی دچار ایست قلبی شده می‌توانید با اورژانس تماس بگیرید و تا آمدن نیروهای نجات احیای قلبی ریوی انجام دهید.

  1. بررسی موقعیت و ارزيابی ايمنی محل: قبل از شروع سی پی آر از ایمن بودن محیط مطمئن شوید. سپس فرد را روی کمر درحالی که به پشت دراز کشیده است روی یک سطح صاف و مستحکم قرار دهید.
  2. بررسی هوشیاری فرد: بالای سر فرد قرار بگیرید و به شانه او ضربه بزنید یا تکان دهید و بلند بپرسید: خوبی؟! اگر فرد جواب نداد و هوشیاری نداشت باید با اورژانس تماس بگیرید.
  3. درخواست کمک: اگر فردی همراه شماست از او بخواهید تماس بگیرد و خودتان فورا وارد مراحل احیای قلبی شوید.
  4. ماساژ قفسه سینه: ماساژ قلبی را شروع کنید. به این صورت که پاشنه دستتان را وسط قفسه سینه (بین دو نوک سینه) قرار دهید و دست دیگر را روی دست خودتان قرار دهید و فشار دهید. دقت کنید که نه تنها با فشار دست، با تمام وزن خود باید سینه را به سمت پایین فشار دهید و حین ماساژ قلب، آرنج شما نباید خم شود. با هر فشار، قفسه سینه باید حدود ۵ سانت پایین برود. ۳۰ ماساژ در هر سیگل کافی است.
  5. تعداد ماساژ قلبی: بین ۱۰۰ الی ۱۲۰ ضربه در هر دقیقه باید به قفسه سینه بیمار فشار بیاورید. بعد از هر فشار باید اجازه دهید قفسه سینه به حالت قبل بازگردد سپس فشار دوم را وارد کنید.

مراحل احیای قلبی برای افراد آموزش دیده

مراحل اولیه احیای قلبی برای افراد آموزش دیده مثل سی پی آر افراد آموزش ندیده است با این تفاوت که هر سیکل احیا از ۳۰ ضربه و سپس از دو تنفس دهان به دهان تشکیل شده است.

1. فشرده سازی قفسه سینه: ابتدا سی ضربه به قفسه سینه وارد کنید (در ۲۰ ثانیه) سپس وارد مرحله باز کردن راه هوایی شوید.
2. باز کردن راه‌های هوایی: سر بیمار را به عقب فشار دهید و چانه او را کمی بالا بیاورید.
3. انجام تنفس‌های نجات بخش: بینی فرد را با دست بگیرید و ببندید. سپس دهان خود را روی دهان او قرار دهید و با یک نفس عمیق، هوا را به ریه بیمار بفرستید تا سینه او کمی بالا بیاید. اگر قفسه سینه بالا نیاید یعنی راه تنفس او باز نشده؛ بنابراین باید ابتدا راه تنفس را باز کنید. چک کنید ببینید آیا چیزی در دهان او قرار دارد یا خیر. پس از تخلیه کردن دهان مجددا تنفس مصنوعی بدهید و مجدد به مرحله ماساژ قلبی بازگردید.

ابتدا پاسخ بیمار را بررسی کنید، اگر بیمار پاسخ نداد و ضربان نداشت، باید CPR را شروع کنید. ابتدا ۳۰ ماساژ قلبی بدهید سپس راه هوایی را باز کنید و ۲ تنفس مصنوعی بدهید. این سیکل را ۳-۴ بار در دقیقه تکرار کنید.

احیای قلبی ریوی با شوک

احیای قلبی ریوی با شوک الکتریکی به معنای انتقال جریان الکتریکی از قفسه سینه به قلب است. در این روش میزان جریان الکتریکی به میزانی است که می‌تواند فرمان‌دهی تحریکات قلب را مجددا به گره سینوسی دهلیزی قلب بازگرداند. اگر دستگاه شوک (دفیبریلاتور) در دسترس باشد و نحوه کار کردن با آن را بلد باشید ابتدا به بیمار شوک دهید سپس احیای قلبی ریوی را آغاز کنید.

احیای قلبی ریوی کودکان

احیای قلبی و ریوی و تنفسی برای کودکان یک سال به بالا مشابه افراد بالغ است.

1. ابتدا کودک را به پشت، روی یک سطح سفت و صاف قرار دهید.
2. در کنار گردن و شانه های کودک زانو بزنید.
3. اگر کودک خیلی کوچک است فقط یک دستتان را وسط قفسه سینه قرار دهید. ولی اگر تقریبا بزرگ است باید از هر دو دست استفاده کنید.
4. با استفاده از پاشنه یک یا هر دو دست، قفسه سینه کودک را در ۴ الی ۵ سانتی‌متر به سمت پایین فشار دهید. فشار باید پر قدرت و سریع باشد یعنی ۱۰۰ تا ۱۲۰ ماساژ در هر یک دقیقه.
5. اگر در زمینه سی پی آر آموزش ندیده‌اید، ماساژ قلبی را تا زمانی که پرسنل پزشکی اورژانس برسند ادامه دهید. ولی اگر آموزش دیده‌اید، راه هوایی را باز کرده و تنفس مصنوعی را شروع کنید. باید به ازادی هر ۳۰ ماساژ قفسه سینه دو تنفس مصنوعی به کودک بدهید.

سی پی آر در نوزادان

ایست قلبی نوزادان زیر یک سال معمولا به دلیل کمبود اکسیژن اتفاق می‌افتد. طبق گفته Healthline، اگر اطمینان دارید که کودک دچار خفگی شده کمک‌های اولیه برای خفگی را انجام دهید اما اگر نمی‌دانید چرا نوزاد نفس نمی‌کشد سی پی آر انجام دهید.

1. ابتدا باید وضعیت را بررسی کنید. نوزاد را لمس کنید و منتظر پاسخ حرکتی باشید اگر پاسخی دریافت نشد با اورژانس تماس بگیرید و فورا احیای قلبی را شروع کنید.
2. نوزاد را به پشت روی یک سطح صاف و محکم مانند میز یا زمین قرار دهید.
3. تصور کنید یک خط افقی بین نوک سینه‌های کودک کشیده شده است. دو انگشت یک دست را درست زیر این خط، در مرکز قفسه سینه قرار دهید.
4. به آرامی قفسه سینه را حدود ۴ سانتی‌متر فشرده کنید.
5. شما باید مانند بزرگسالان ۱۰۰ تا ۱۲۰ ماساژ در یک دقیقه انجام دهید.
6. پس ازهر ۳۰ فشار، سر نوزاد را به آرامی به عقب برگردانید و با یک دست چانه را بلند کنید و با دست دیگر پیشانی را به سمت پایین فشار دهید.
7. دهان و بینی کودک را با دهان خود بپوشانید.
8. باید دو تنفس مصنوعی به نوزاد بدهید اما مراقب باشید که هوا را به آرامی وارد ریه نوزاد کنید به این صورت که یک بار به آرامی در دهان کودک نفس بکشید و یک ثانیه برای نفس کشیدن او زمان بگذارید. دقت کنید که که آیا قفسه سینه کودک بالا می آید یا خیر. ا‌گر چنین شد، تنفس مصنوعی دوم را انجام دهید. اگر قفسه سینه بالا نیامد، مانور باز کردن راه هوایی را تکرار کنید، سپس نفس دوم را بدهید.
9. اگر قفسه سینه نوزاد بالا نمی‌آید، فشار دادن قفسه سینه را ادامه دهید.
10. احیای قلبی ریوی را باید تا زمانی که علائم حیات را مشاهده کنید یا تا رسیدن پرسنل پزشکی ادامه دهید.

11. سوالات متداول

    در ادامه پاسخ سوالاتی را می‌دهیم که امکان دارد برای شما نیز پیش آمده باشد.

    اپی نفرین در احیای قلبی و تنفسی برای چه استفاده می شود؟

    اپی نفرین در احیای قلبی ریوی باعث تقویت سیستم سمپاتیک می‌شود یعنی باعث انقباض عروق خونی می‌شود و با جلوگیری از ترشح هیستامین، از انقباض برونشیل‌ها به‌وسیله هیستامین و گشاد شدن عروق و ادم ممانعت می‌کند. گاهی در احیای قلبی از تزریق اپی نفرین به ورید استفاده می‌شود.

    احیای قلبی زنان با مردان فرق دارد؟

    خیر نوع احیای زنان با مردان تفاوت ندارد اما شانس زنده ماندن مردان پس از احیای قلبی ریوی بیشتر از زنان است.

    تا چند دقیقه بعد از ایست قلبی می‌توان سی پی آر داد؟

    پس از ایست قلبی بین ۴ الی ۶ دقیقه فرصت داریم بیمار را احیای قلبی ریوی کنیم تا به زندگی برگردد (به این زمان گلدن تایم یا زمان طلایی احیا می‌گویند). هرچه زودتر اقدام شود احتمال به زندگی برگشتن فرد بیشتر می‌شود.

    چند دقیقه بعد از ایست قلبی فرد می‌میرد؟

    اگر ۱۰ دقیقه از زمان ایست قلبی گذشته باشد فرد به احتمال زیاد می‌میرد. حتی اگر سی پی آر برای این فرد انجام شود، ممکن است به صورت فیزیکی زنده بماند اما مغز او از بین رفته و دچار مرگ فیزیولوژیک شده و نمی‌توان او را به زندگی بازگرداند.

    سی پی آر جلوی مرگ مغزی را می‌گیرد؟

    بله، وظیفه سی پی آر این است که به صورت مصنوعی خون و اکسیژن را به مغز بازگرداند تا فرد نمیرد و دچار مرگ مغزی نشود.

    علائم و نشانه‌های ایست قلبی چیست؟

    از دست دادن هوشیاری: ۱۲ الی ۱۶ ثانیه پس از ایست قلبی فرد به صورت ناگهانی هوشیاری خود را از دست می‌دهد.
    از بین رفتن نبض و تنفس: ۵ الی ۳۰ ثانیه پس از ایست قلبی فرد نبض و تنفسش را از دست می‌دهد. مهمترین فاکتور برای سنجش از بین رفتن نبض سنجیدن نبض کاروتید است.
    میدریاز مردمک‌ها: حدود ۴۵ ثانیه پس از ایست قلبی و تحریک سیستم سمپاتیک مردمک‌ها گشاد می‌شوند.
    رنگ پوست: پس از ایست قلبی معمولا پوست فرد رنگ پریده می‌شود.

    منبع: دکترتو